Koklear İmplant Kullanan Çocuklarda Konuşma İşleme Süreçlerinin fNIRS Tabanlı Hemodinamik Yanıtlarının Analizi


Eskicioğlu E. (Araştırmacı), Güdücü Ç. , Al Ş., Çetinkaya M.

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Proje Grubu: Tıp Sağlık
  • Başlangıç Tarihi: Kasım 2025
  • Bitiş Tarihi: Kasım 2026

Özet

Koklear implant, ileri ve çok ileri derecede işitme kaybı olan bireylerde işitsel algıyı yeniden kazandırmayı amaçlayan etkili bir nöroteknolojik çözümdür. Ancak, implant kullanıcılarının özellikle gürültülü ortamlarda konuşmayı anlama becerileri, işiten akranlarına kıyasla genellikle sınırlı kalmaktadır. Bu durum, özellikle gelişim çağındaki çocukların eğitimsel ve sosyal gelişimlerini olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Bu bağlamda, koklear implant kullanan çocuklarda konuşma işleme süreçlerinin altında yatan beyin mekanizmalarının anlaşılması büyük önem taşımaktadır.

Bu projede, 8-12 yaş aralığında koklear implant kullanan çocuklarda, gürültülü ortamlarda konuşma işleme süreçlerinin hemodinamik temelleri fonksiyonel yakın kızılötesi spektroskopi (fNIRS) yöntemiyle incelenecektir. fNIRS, özellikle çocuk popülasyonlarında kullanım kolaylığı, manyetik alan bulundurmaması, koklear implantlar ile uyumluluğu ve hareket toleransı açısından EEG ve fMRI gibi diğer tekniklere göre önemli avantajlar sağlamaktadır.

Çalışmada, konuşma anlaşılırlığını etkileyen farklı sinyal-gürültü oranları ile hazırlanan deneysel görevler sırasında prefrontal beyin bölgelerindeki oksijenlenme değişiklikleri analiz edilecektir. Elde edilecek fNIRS verileri, çocukların bilişsel yükü ve dinleme eforu ile ilişkili olarak değerlendirilecektir. Katılımcıların dil gelişimi, bilişsel becerileri, yaş, implant yaşı ve koklear implant kullanma süresi gibi bireysel değişkenler de dikkate alınarak, işitsel performansla kortikal aktivite arasındaki ilişkiler çok boyutlu olarak incelenecektir. Bu sayede, farklı bireysel özelliklere sahip çocuklarda konuşma işleme süreçlerinin beyin temsilleri daha iyi anlaşılabilecektir.

Araştırma, İstanbul Aydın Üniversitesi Odyoloji Bölümü ve Dokuz Eylül Üniversitesi Biyofizik Anabilim Dalı iş birliğiyle yürütülecek olup, çocuklarda işitsel işleme süreçlerinin nöral temellerine yönelik özgün ve yenilikçi bir yaklaşım sunmaktadır. Elde edilecek bulgular, koklear implant kullanan çocukların rehabilitasyon süreçlerinin kişiselleştirilmesine ve gürültülü dinleme ortamlarında performanslarını artıracak stratejilerin geliştirilmesine katkı sağlayacaktır.