Arap Platformu Devoniyen-Karbonifer İstifinin Biyostratigrafisi, Fasiyesleri, Ekosistem Özellikleri, Küresel Olayları Ve Doğu Toroslar?La Korelasyonu


Şeker zor E., Nazik A., Özdemir A., Kayseri özer M. (Araştırmacı), Akgün F. , Parlak O.

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Proje Grubu: Fen ve Mühendislik
  • Başlangıç Tarihi: Nisan 2024
  • Bitiş Tarihi: Nisan 2026

Özet

Paleozoyik zamanı içerisinde yer alan Devoniyen dönemi, 419,2-358,9 milyon yıl öncesi yaklaşık 60 milyon yıllık bir zaman dilimini temsil etmektedir. Bu dönem, Karbonifer (358.9-298.9 milyon yıl) ile geçişli olup, hem karasal hem de denizel olayların meydana geldiği, önemli olaylara tanıklık etmiştir. Dolayısıyla, yeryuvarında hem iklimsel hem de ekosistemdeki değişimlerin meydana getirdiği 5 büyük toplu yok oluşlardan biri olan Frasniyen-Famenniyen sınırındaki Kellwasser Olayı ile yine Geç Devoniyen’de meydana gelen daha küçük boyutta Condroz, Enkeberg, annulata olayları’nın önemli izleri bilinmektedir. Geç Devoniyen - Erken Karbonifer geçişinde de Hangenberg Olayı ile Orta Turnesiyen Olayı (Alum Şeyli) ve Orta Karbonifer Olayı (Namuriyen Olayı) Paleozoyik için önemli yer tarihi temsilcileridir.

Devoniyen birimleri Türkiye’de Kuzeybatı Anadolu (İstanbul Zonu), Doğu Orta ve Batı Toroslar ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde bulunmaktadır. Güneydoğu Anadolu bölgesi hariç diğer bölgelerde yer alan Devoniyen istifleri, TÜBİTAK ve Üniversite destekli projelerle çalışılmıştır. Bu projede ise, hakkında çok az bilgiye sahip olunan Güneydoğu Anadolu bölgesi Devoniyen istifi seçilmiş olup, jeolojik ve iklimsel koşulların neden olduğu süreçlerin araştırılması amaçlanmaktadır. Bu kapsamda bölge istifini temsil eden ayrıntılı kesitler ölçülerek ve değişik amaçlar için çalışılacak örnekler derlenecektir. Saha gözlemleri ve analitik çalışmalar yardımıyla biyostratigrafik, ekolojik ve iklimsel parametreler belirlenerek bölgenin paleo-ekolojik, -iklimsel ve -coğrafik özellikleri ortaya konmaya çalışılacaktır.

Proje çalışmasına Türkiye’deki beş ayrı üniversitesindeki araştırıcılar katılacaktır.

Projeden elde edilecek veriler ile Güneydoğu Anadolu bölgesindeki Devoniyen-Karbonifer birimlerinin lito.-, biyo.- ve tektono-fasiyes özellikleri ve bunların zaman içerisindeki değişimleri ortaya konacaktır. Ayrıca, daha önce tamamlanmış KB Anadolu, Orta ve Doğu Toroslarda yapılan projelerin sonuçları ile karşılaştırılarak Türkiye Devoniyen’indeki paleoekolojik, -iklimsel ve –coğrafik olaylar bütünleştirilmeye çalışılacaktır.