Floroskopi Uygulamalarında Radyasyondan Korunma ve Radyasyon Güvenliği Kursu


Yurt A. (Yürütücü)

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Proje Grubu: Tıp Sağlık
  • Projenin Yürütüldüğü Birim: Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu
  • Başlangıç Tarihi: Aralık 2023
  • Bitiş Tarihi: Mayıs 2024

Özet

İyonize radyasyon, radyoloji, nükleer tıp ve radyoterapi alanlarında tanı ve/veya tedavi amacıyla sıklıkla kullanılmaktadır. Radyoloji ve özellikle de girişimsel radyoloji ise bu alanların içinde tıbbi radyasyon uygulamalarının en yoğun olarak kullanıldığı alanlardır. Radyografik, tomografik ve floroskopik yöntemler ile yapılan anatomik görüntülemeler bu alanda en çok başvurulan yöntemlerdir. Bu görüntüleme yöntemlerinin teşhis ve tedavi bakımından sağladıkları tıbbi faydanın yanında, yöntemlerin uygulanması sırasında kullanılan x ışınlarının iyonize edici doğasından ötürü bir takım zararlı biyolojik etkiler (eritem, katarakt, cilt nekrozu, kanser vb) görülebilir. Bu nedenle söz konusu tıbbi görüntüleme uygulamalarının, ışınlamanın zararlı sonuçları göz önünde bulundurularak, net bir fayda sağlaması uygulamanın doğru ve etkin olarak yapılmasına bağlıdır. Özellikle floroskopik görüntüleme, görüntüleme parametrelerine ve uygulayıcının bu parametreleri seçimine göre uygulama sırasında hastaya verilen radyasyon miktarının dramatik değişiklikler gösterdiği bir tekniktir. Bu bakımdan hem hastaların hem de uygulamayı yapan sağlık personelinin maruz kaldığı radyasyon dozu, floroskopik görüntülemeyi yapan sağlık personelinin bilgi ve farkındalığına doğrudan bağlıdır. Söz konusu tıbbi uygulamaların, optimum görüntü kalitesini verecek, hastaların mümkün olan en düşük seviyede radyasyon dozunu almasını sağlayacak ve sağlık personeli için de izin verilen doz sınırlamaları dahilinde olacak şekilde planlanması önemlidir.

Floroskopi; tanı ve tedavide kullanım alanı olan, özellikle ortopedi, üroloji, genel cerrahi ve girişimsel kardiyoloji gibi cerrahi uygulamalarda intraoperatif görüntüleme yöntemi olarak sıklıkla tercih edilen bir tıbbi görüntüleme yöntemidir. Örneğin; ortopedi alanında travmalar, omurga, tümör ve el cerrahisinde, üroloji alanında mesane, prostat, üretra gibi organlardaki işlevsel bozuklukların değerlendirilmesinde, kardiyoloji alanında aritmi tedavileri, pacemaker (kalp pili) implantasyonu ve damar tıkanıklıklarının değerlendirilmesi gibi birçok alanda floroskopik görüntülemeden yararlanılır.

Gelişen teknoloji ve artan nüfus ile birlikte floroskopi kullanımını gerektiren girişimsel tıbbi uygulamaların artması, bu uygulamalarda görev alan sağlık personeli ve hastanın radyasyon maruziyetini etkilediğinden doz takibinin yapılması hem çalışan hem de hasta açısından oldukça önem arz etmektedir. Sağlık personelinin radyasyondan korunma ve radyasyon güvenliği konusunda yeterli eğitime ve deneyime sahip olması hem iş güvenliğini hem de halk sağlığını etkileyecektir.

 Bu projenin amacı, floroskopik görüntüleme cihazlarının kullanıldığı girişimsel uygulamaları gerçekleştiren hekimlerin (tıpta uzmanlık öğrencisi hekimler), bu uygulamada kendini, hastayı ve görev alan diğer sağlık personelinin radyasyondan korunma ve radyasyon güvenliği ile birlikte cihazın etkin kullanımı konusunda bilgi ve becerilerini geliştirmek ve farkındalıklarını artırmaktır.